ვეფხისტყაოსანი, 1913 წ.
118. მეფემან ბრძანა: “ მიფიცავს, ვირცხვი ამისსა თხრობასა, გამცინოთ, არად ამოვკრეფ, ვერვინ მიზრახავთ თხრობასა. შვილი არა მყავს, მუნ მხედავთ, ვეცი ლახუართა სობასა, მოასპარეზედ გამეწურთნა, სწავლიდეს მშვილდოსნობასა.
119. “ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, ესეა, რომე მწყენია: სიბერე მახლავს, დავლიე სიყმაწუილისა დღენია, კაცი არ არის, სითგანცა საბრძანებელი ჩუენია, რომე მას ჩემგან ესწავლნენ სამამაცონი ზნენია.
120. როსტან დაბერდა, გაუშვებს პურობა დარბაზებართა, მაგრამ მისებრი ვის ძალუც სწავლა სოფლისა ზნებართა, მშვილდოსნად მგზავსი გმირისა, მობურთლად, მომტაცებართა. ცოტასა შეგავს მშვილდოსნად ლაღი ავთანდილ მზე ბართა.
121. “ერთაი მიზის ასული, ნაზარდი სათუთობითა; ღმერთმან არ მომცა ყმა შვილი, ვარ საწუთროსა თმობითა, ანუცა მგვანდა მშვილდოსნად, ანუ კულავ ბურთაობითა; ცოტასა შემწევს ავთანდილ ჩემგანვე ნაზარდობითა”.
122. ყმა მეფისა ბრძანებასა ლაღი წყნარად მოისმენდა, თავ-მოდრეკით გაიღიმნა, გაცინება დაუშუენდა, თეთრთა კბილთა გამომკრთალსა შუქსა ველთა მოაფენდა. მეფე კითხავს: “რას იცინი, ანუ ჩემგან რას შეგრცხვენდა?”
123. მეფემან ბრძანა სიცილით, კულა მოლიზღარედ ზმებია; ავთანდილ ქუეშ ქუეშ იცინის, არ ავად პირ აღრებია; მეფემან უთხრა: “ რას ღრიშობ, გაფიცე ჩემი მზებია, თუ ჩემი თავი გიყუარდეს, მიამბე, რასა სწბებია.“
124. კულავ უბრძანა: “თავსა ჩემსა, რას იცინი, რად დამგმეო?” ყმამან კადრა:”მოგახსენებ და ფარმანი მიბოძეო, რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, არ გარისხდე, არ გასწყრეო, არ გამჴადო კადნიერად, არ ამიკლო ამადზეო”.
125. ავთანდილ კადრებს:” საჭურჭლით სავსე მაქუს დარბაზებია; შეგკადრო, არ გამირისხდე, მიწყრომო, არ დავრჩებია. გული პირმზემან წამიღო, ვის, ვაგლახ, ვისს თავს ვებია, თუ გამიწყრები, ყუელაი თქვენს წინა მონაღებია.“
126. უბრძანა, თუ “ მისმან მზემან, რაცა გინდა, იგი თქუიო: შენი თხრობა რად მეწყინოს, მოცინარად აქა ვზიო; შენგან არა მეწყინების, რაცა მკადრო, მოგისმიო, არას გაწყენ, თავმან ჩემმან, ვარდი შენი არ ვაჭკმიო.“
127. უბრძანა: “რადმცა ვიწყინო თქმა შენგან საწყინარისა!” ფიცა მზე თინათინისა, მის მზისა მოწუნარისა. ავთანდილ იტყუის: “დავიწყო კადრება საუბნარისა: ნუ მაკუეხ მშუილდოსნობასა, თქმა სჯობს სიტყუისა წყნარისა.
128. ავთანდილ კადრა: არ ღირს ვარ, მაგრამ ვინ გეძაბუნების; მინდორს ვესროლოთ ნადირთა, ვნახოთ, ვინ ეჯობინების; თუ ბედმან ჩემმან მითოვოს, გაჯობო, ნუ გეწყინების თავ ჩამოგდებით დაღრეჯით სუმაში ნუ გეწყინების.
129. “მიწაცა თქუენი ავთანდილ თქუენს წინა მშუილდოსანია; ნაძლევი დავდუათ, მოვასხნეთ მოწმად თქუენნივე ყმანია; მოასპარეზედ ვინ მგავსო? – ცუდიღა უკუთქმანია. გარდამწყუეტელი მისიცა ბურთი და მოედანია!”
130. მეფე ლაღი დაწყლიანი გამხიარულდა მეტადრე; სიცილით უთხრა ავთანდილს: “ შვილად გაგზარდე, მით მკადრე; იცი არ ვიწყენ, გაზრდილო, მით შემომიხველ ზედადრე თუ არ გასწბილდე, მაჯობო, ბედი გეყოფის ბედადრე.
131. როსტევან უთხრა: “ მით მკადრე, არ ეჭუდი ჩემგან წყენასა; რასთუის შემკადრე საუბრად, ვით ათქუმევინე ენასა? სრულ სპათა ყური მოუპყრან ჩემთა ნათქუამთა სმენასა, თუ არ გასწბილდე, მაჯობო, ბედი გითოვდეს ზე ნამსა.“
132. “მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა მაგისსა დაცილებასა. ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქმო შედრეკილობა კლებასა, კარგთა კაცთასა ვიქმოდეთ მოწმად ჩუენთანა ხლებასა, მერმე გამოჩნდეს მოედანს, ვისძი უთხრობდენ ქებასა!”
133. ავთანდილცა დამორჩილდა, საუბარი გარდასწყუიტეს, იცინოდეს, ყმაწუილობდეს, საყუარლად და კარგად ზმიდეს, ნაძლევიცა გააჩინეს, ამა პირსა დაასკუნიდეს: “ვინცა იყოს უარესი, თავშიშველი სამ დღე ვლიდეს!”
134. მეფე უბრძანებს: “ კაცი ჴამს ჩუენთა ნაკრავთა მთუალავად, ნაკოდთა შემადარებლად და მკუდართა არ დამმალავად; სხუანი ისრისა მმართავად, მომრთუმელი არ ღაფალავად, შენთა ნაკრავთა მართლად თქუმა, სხვათათუის არ დამმალავად.“
135. კულა ბრძანა: “ მონა თორმეტი შევსხათ ჩუენთანა მარებლად, თორემტი ჩემად ისრისა მომრთმევლად, მოსაჴმარებლად, – ერთაი შენი შერმადინ არს მათად დასადარებლად, ნასროლ ნაკრავსა სთუალვიდეს უტყუვრად, მიუმცდარებლად.”
136. მონადირეთა უბრძანა: “მინდორნი მოიარენით, დასცევით ჯოგი მრავალი, თავნი ამისთვს არენით”. ლაშქარნი სამზოდ აწვივნა: “მოდით და მოიჯარენით”. გაყარეს სმა და ნადიმი. მუნ ამოდ გავიხარენით.
137. უბრძანა სრულად ლაშქართა, ვით ჴელმწიფეთა წესია: ყოვლგნით მოცევით მინდორი, მუნ ცეცხლი ნუ აკუესია; სადაცა ნახოთ ნადირი, ჩუენზედა მოასესია აწ პატრონ ყმანი ნახენით, რომელი უარესია.“
