ვეფხისტყაოსანი, 1913 წ.
473. “ერთი სამეფო, საკარგყმო, უბოძა ამილბარობა. თუით ამირბარსა ინდოეთს აქუს ამირსპასალარობა. მეფე რა დაჯდეს, არა სჭირს ჴელისა მიუმცდარობა; სხუად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა.
474. თუით მეფემან მამაჩემი დაიჭირა სწორად თავსა. თქუა: “ჩემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისცა ყავსა!” ლაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა. მას არა გავარ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა.
475. მეფემ უძღვნა მრავალი ოქრო და საჭურჭლენია, კულა სხვაგნით ნიბათ- ნობათი, თეთრი ქორი კი ცხენია; “რად მწყალობ, ლომო ფარსადან? - რაცა მაქუ, ყუელა შენია. შენ გმორჩილობენ მნათობნი, მათ ვარდი კრიფონ, შენ ია.“
476. ვინადიროთ მხიარულთა, მშუილდ- ისრითა მოვსრათ ველი, ტახტი დადგით მაღრიბული, ჩემგან მოსულად ნურას მელი; ჩარყაფების ორხაოთა გააკთეთ ზოგან ჴელი, ედემისა მგზავსად კაზმეთ, გაახარეთ ჩუენი მზრდელი.“
477. მუნ მეფესა მოეკაზმეს სახლი ამო სიტურფითა; თუალ - გუარი მოაფრქუივეს, მუშაკსა ფენენ სუმბულთა; ასრე ტურფად მოუკაზმეს, ჴელმწიფესა მართებს ვითა; მისი ფერი სურნელება ჴამს აღიძრას სამოთხისა.“
478. თუ რა სადა სახელმწიფო შესაქცევი პოვეს სათა, შესხდეს, თანა წაიტანეს, ზოგნი ძებნად არნეს სხუათა; მას დღე სროლა მათი იყო, შეყრილობა კაცი სპათა. მისნი მჭურეტნი გაეკუირნეს მისთა ეგზომ ქცევა- ზმათა.“
479. დღესა ერთსა ავაზათა შეექცეს და ამოსწყვიდეს, მეორესა შავარდნითა და ქორითა ინადირეს, მესამესა დღესა შესხდეს, ავაზებსა მოასხმიდეს, ვინცა ნახეს, ქება კადრეს, არ აიგდეს, არ იკილთეს.“
480. კუირას ერთსა ინადირეს, რაცა პოვეს, ჯარი ჴოცდეს, სტუმარი და ჴელმწიფენი ისრიან და ამოდ ჴოცდეს, ლაღობითა ნადირობდეს, მხეცთა ჴოცდეს ორმოც - ოცდეს, ნაძლევითა ავსი სპასა იმათსიგან ამოჴოცდეს.“
481. რა გათავდა ნადირობა, წამოვიდეს მხიარული; ჩამოჰჴდეს და ჭამად დასხდეს, მეფეს მიაჩს ტახტი სრული; კაცის თუალმან რამცა ნახა სხვა მისებრი მოკაზმული! აჰა, ძმაო, მაშინდიდგან მე მაქუს ჩემი გული წყლული.
482. გარდიჴადეს ნადიმობა,ვით გასმია ჴელმწიფესა; ილხენდეს და თამაშობდეს შესაფერად ქცევა- ზნისა; ლალი მრთელი, იაგუნდი, ფანტუა იყო გუირგუინისა. მე სად ღირსვარ მისთა თქუმათა, მძებნელი ვარ იმა გზისა.”
483. მეფემ უძღუნა მამა-ჩემსა უსაზომო საბოძურითა; დიდრუანი ტაბაკები სავსე თუალთა გუარითა; უბრძანებდა: “ სარდან, შვილო! მით ამოთა საუბრითა. თავსა ხურვენ უცხოს რასმეს მუშაკთა და ამბარითა.”
484. ლხინობდეს და თამაშოობდეს, გამოვიდეს ღამე- დღნი; ღმრთისა იყო ბრძანებანი, საწუთროსა კარის მღენი; დაორსულდა დედა ჩემი, მოდგეს სრასა ძღუნის მოღენი. ღონე მქონდეს, არ მინდოდა თქუმა ამბავთა ეგრე შენი.”
485. კრულმც არს ჩემი დაბადება, ჴელმწიფესა აცნობესა; ვაჟი მიხუდა ამილბარსა, დედოფალსა შეკადრესა. “ლხინი მოგუცა შემოქმედმან, ნუ მოვიწყენთ ეგრე თქუმასა; ილხენდეს და თამაშობდეს, შეჭირვება დაკარგესა.”
486. ამის მეტსა ვეღარ უძლებ, ასმათ გკადროს, რაცა ვქენა.” ადგა ასმათ, დაუწყნარდა, ყუელა წურილად მოახსენა; “მე სოფელსა აღარ უნდი, მით საქმითა შევიგენა” ესე თქუა და ყმამან სულთქნა, კულა დაუწყო ცრემლმან დენა.”
487. “ძე არა ესუა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა, ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა; ვაი, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამილბარსა! მეფემან თქუა: “შვილად გავზრდი, თუით ჩემივე გუარი არსა”.
488. მეფემან და დედოფალმან მიმიყუანეს შვილად მათად, საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქუეყანათად, ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად ჴელმწიფეთა ქცევა-ქნათად; მოვიწიფე, დავემგზავსე მზესა თუალად, ლომსა ნაკუთად.
489. “ასმათ, მითხრობდი, რაცა სცნა ჩემგან ამბობა ცილისა; ხუთისა წლისა შევიქენ მგზავსი ვარდისა შლილისა; ჭირად არ მიჩნდის ლომისა მოკლვა, მართ ვითა სირისა; არა ჰგავიდოდის ფარსადანს მისი არა სუმა შვილისა.
490. ასმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერმიჴდილისა, მზესა მე ვჯობდი შუენებით, ვით ბინდსა ჟამი დილისა იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: “მგზავსია ედემს ზრიდილისა, აწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა.
491. ნადიმსა შიგან მოყმენი სიცილით მოგეგებნიან; მოასპარეზედ მესროლთა ღონე ჩემგანვე ძებნიან; მებრძოლთა შიგან მებრძოლნი ვერავინ ვერ შემებნიან; თუით შუბოსანი ჩემებრი არავინ არ ეგებნიან.”
492. “მე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი”. ესე რა თქუა, ყმამან სულთქნა, ცრემლით ბრძანა: “შობა ქალი”. დაბნედასა მიეწურა, ასმათ ასხა გულსა წყალი: თქუა: “მაშინვე მზესა გუანდა, აწ მედების ვისგან ალი!
