ვეფხისტყაოსანი, 1913 წ.
2280. ქაჯთაგან ფატმან წამგვარა, მათ გაუცუდა გრძნებანი; უსენ გატეხა საფიცი, მთვრალმან ქნა გამჟღავნებანი; მიმცეს მეფესა, გამპარავთ ქნეს ჩემი ქრთამით ნებანი; ფატმანთან მიველ, თავისა ვქენ ცხენით წაყუანებანი;
2281. წაველ, გზაზედ დამიჭირეს როშაქ, მიცნა ქალობითა; წამიყუანეს, ვერ წაუველ ცხენ ფიცხლობის მალობითა; ქაჯთ მეფემან მკითხა: “ ვინ ხარ; ვერ მათქმივა ძალობითა. მოვიდეს და ციხით ვიხსენ ავთანდილის წყალობითა.
2282. წამიყუანეს, ქაჯნი ჴოცეს, ციხე შექნეს სამთავ ქცევით; ფატმან ვნახე ფრიდონისას, ვიყავ კაის ყოფა ქცევით; ასმათ წამყუა, ქუაბნი გავლეთ, არ ვყუით ცრემლი განაქცევით. რა თინათინ ვნახე, მნახა, ჩვენ ვქნით შუქნი განაქცევით.
2283. წამოველ, მოველ ინდოეთს, მოგუშორდა საქმე მტერული; მტერნი დავემჴნეს, ვიშვებდი, არ ვიყუი მე უფერული, აწ კარს მამადგა სიკუდილი, გულსა ლაჴუარი ძგერული. ესე სოფელი ამიჩნდა სიზმარი, ძილი მე რული.
2284. აწ თან მივსდევ მე ტარიელს სიკუდილსა და საფლავს შინა; ანდერძს გკადრებ, გვაჴსენებდეთ, ვინც დასდგეთ თქუენ აქ შინა თუ ჩუენ მივსდით, ესეც მიკუირს, რად თქუენ ვეღარ შეგაშინა, სული მივსცეთ წამღებელთა, გვამმა ჴორცში აგვაქშინა.
2285. ჟამმან ჩემმან უხანომან დამიბნელა თვალნი მნათი, ღაწვი ვარდი ზაფრანად ქნა და გაცუდდა მინა, სათი, დამედარვის ვერცვინ მარტო, ვერც თუ შეკრბის ერთგან ათი. აწ სოფელმან ჩემზედ ბრუნვით მოიჴმარა მისი ხლათი.
2286. აწ დავმიწდები, წაჴდების ღაწვი ვარდისებრ ლალები, სანდომობა და უსული, სოფლისა ჯავარ წყალები; მიწა დამალპობს, წამახდენს, ვარ თქუენგან შესაწყალები, მამთქმელთა ჩემთა ცრემლი სწუეთს, გული შექნია სალები.
2287. სოფელს მივენდევ, მეგონა, ყოფა არ წამიჴდებისა; უყურეთ, ახლა რა მიყო თუ ჩემზე რა მოჴდებისა! რაცა მე მიყავ, სოფელო, იგიმც შენ გარდაგჴდებისა, სულს როგორც მე მცლი გვამთაგან, ეგრემც შენ ამოგჴდებისა.
2288. მივალ და მართლად არ ვიცი უცთურად წავლა გზებისა; მნახავთა ჩემთა ვის ესმის, ედების ცეცხლი გზებისა; მოაგონდების შუქ კრთომა მას, არა სხუისა მზებისა; რაღა ვიჩივლო, დაგმობა სოფლისა მიზეზებისა.
სიკვდილი ტარიელისა და ცოლისა მისისა
2289. რადგან სწორად გარდაჴდების ავი ანუ ჯარგი ვინა, მაშ წამერთ რა ვის გავა, გარეთ იყოს თუნდა შინა; აქათ ბარგსა რასა ვზიდავთ, აწვე წასულა სხუაგან გუინა, საკაცე და თუნდა ტახტი სწორიაო ბრძენთა წინა.
2290. ამა ჩემსა გაზრახულსა იკითხუიდეს ანუ წერდეს, ფუ მას კაცსა, რომელიცა სოფლისაგან არ შესჯერდეს; ტარიელ და ცოლი მისი სიბერითა გაუშუებდეს, დაყუნეს წელნი ოთხმეოცნი, დაბრმეს, დაღრკეს, დაცაბერდეს.
2291. ერთი ყმა და ერთი ქალი მართ მათნივე შესაფერნი, ღმერთმან მისცნა ესე შვილად, საჭურეტელად შუენიერნი; ელვანი და შუენებანი მათგან ჰქონდეს მათ მიერნი, მგზავსნი მგზავსსა წარმოშობენ ციერნი და მიწიერნი.
2292. დღენი მათნი წაიარეს, დაბერდეს და დაუძლურდეს; ტარიელის ლომნი მკლავნი მეტად გაუუსუსურდეს; ბედისაგან მადრიელნი სოფელსავე მოემდურეს; სოფლისაგან გაბჭობათა ბრძენთა წიგნი დადასტურეს.
2293. სოფელს მყოფსა ყუელაკასა ესე არვის არ ასცილ დეს. მათ სოფლისა შუენებათა წყალ ჯავარი გაუწბილდეს, მიჯნურობა გაუსუსტდა, გონებანი გაულბილდეს. სიყუარული გააცივეს, ერთმანერთსა უკუგრილდეს.
2294. ტარიელ და ცოლმან მისმან ტახტოსნობა მოიწყინეს; მეფედ დასხნეს შვილნი მათნი, ნაცულად მათად დაადგინეს; ერთსა წელსა დაიჴოცნეს, მიწვეს მიწად, მიიძინეს, მზესა ლომი არ გაყარეს, მასვე თანა დააწვინეს.
ანდერძი ავთანდილისა, რომელი თქვა ჟამსა სიკვდილისა მისისა
2295. ისმინეთ, ძენო, კაცთანო, ანდერძი ავთანდილისა! ვიტყვი, მგზავსია სოფელი, ეს მუხანათი, ჩრდილიდა; სწორია ჟამი მწუხრისა კრულთანა, ავთანდილისა, ადრე დალპების, გაცუდების ვით ქსელი ნაქუს მანდილისა.
2296. რა მიეახლა სიკუდილად, დაუწყო ჴდამა სულითა, ჴელთა იხრიდა, კრთებოსა სიტყუითა დამასულითა, თქუა : “ ვეღარ მიჴსნა ძმამან და ვერცა ღა დამან სულითა, მუნ შემიწყნაროს, რომელმან მიწა ადამა სულითა.
2297. რაზომც გამეფდა, ცად ვინ თქუა კაცი შთამოსრულ ან ასულ, ცუდია აქა დიდობა, ვარდი აწ მეც ვჩან დანასულ, უხვოიშნოა ესე დღე, ძე რაღას მარგებს ან ასულ მიწა მიიქცეს მიწადვე, ჴორცი მოკუდების, განა სულ!
