ვეფხისტყაოსანი, 1988 წ.
1161. უსენ მივიდა, ხელმწიფე დახვდა ნადიმად მჯდომელი, უსენ, არიფი მეფისა, მეფეცა მისი მნდომელი, წინა მიისვა, შეიძღვნა, ძღვენი მიართვა რომელი. აწ ნახო მთრვალი ვაჭარი, ცქაფი, უწრფელი, მსწრომელი.
1162. რა მეფემან უსენს წინა სვა მრავალი დოსტაქანი, კვლა შესვეს და კვლა აუვსნეს სხვა ფარჩნი და სხვა ჭიქანი. დაავიწყდეს იგი ფიცი; რა მუსაფნი, რა მაქანი! მართლად თქმულა: “არა ჰმართებს ყვავსა ვარდი, ვირსა რქანი “.
1163. უთხრა დიდმან ხელმწიფემან უჭკუოსა უსენს, მთრვალსა: “დია მიკვირს, საძღვნოდ ჩვენად სით მოიღებ ამა თვალსა, მარგალიტსა დიდროვანსა, უმსგავსოსა ჰპოვებ ლალსა? ვერ გარდვიხდი, თავმან ჩემმან, ძღვენთა შენთა ნაათალსა”.
1164. “თაყვანისსცა უსენ, ჰკადრა: “ჰე მაღალო ხელმწიფეო, ზეცით შუქთა მომფენელო, მარჩენელო არსთა, მზეო! რაცა სხვა მაქვს, ვისი არის ოქრო, თუნდა საჭურჭლეო? დედის მუცლით რა გამომყვა? მბოძებია თქვენგან მეო.
1165. ამას გკადრებ, თავმან თქვენმან, არა გმართებს მადლი ძღვნისა; სხვა რამე მითქს საძღვნოდ თქვენად, შესართავი თქვენის ძისა; მას უცილოდ დამიმადლებთ, ოდეს ნახოთ მსგავსი მზისა, მაშინ მეტად გაამრავლოთ თქვენ ბრძანება ნეტარძისა”.
1166. რას ვაგრძელებდე! გატეხა ფიცი, სიმტკიცე სჯულისა, უამბო პოვნა ქალისა, მჭვრეტთაგან მზედ სახულისა. მეფესა მეტად ეამა, მიეცა ლხინი გულისა, უბრძანა დარბაზს მოყვანა, სრულ-ქმნა უსენის თქმულისა.
1167. მე აქა ჩემსა ამოდ ვჯე, მუნამდის არ მიკვნესია. შემოდგა კარსა მეფისა მონათა უხუცესია, თანა ჰყვა მონა სამოცი, ვით ხელმწიფეთა წესია, მოვიდეს; დია გავკვირდი, ვთქვი: “რამე საქმე ზესია”.
1168. მისალამეს, “ფატმან! — მითხრეს, — ბრძანებაა ღმრთისა სწორთა: დღეს რომელი უსენ შესძღვნა ქალი, მსგავსი მზეთა ორთა, აწ მოგვგვარე, წავიყვანოთ, ვლა არ გვინდა გზათა შორთა”. ესე მესმა, დამტყდეს ცანი, რისხვა ღმრთისა ეცა გორთა.
1169. მე გაკვირვებით კვლა ვჰკითხე: “რა ქალი გინდა, რომელი?” მათ მითხრეს: “უსენ შემოსძღვნა პირი ელვათა მკრთომელი” არას მარგებდა, დაესკვნა დღე ჩემი სულთა მხდომელი, ავთრთოლდი, ავდეგ ვეღარა, ვერცა ქვე ვიყავ მჯდომელი.
1170. შევე, ვნახე იგი ტურფა მტირალად და ცრემლ-დასხმულად, ვჰკადრე: “მზეო, ბედმან შავმან ვით მიმუხთლა, ხედავ, რულად! ცა მობრუნდა რისხვით ჩემკენ, იავარმყო, ამფხვრა სრულად, შემასმინეს, მეფე გითხოვს, ვარ ამისთვის გულმოკლულად”.
1171. მან მითხრა: “დაო, ნუ გიკვირს, ეგე რაზომცა ძნელია! ბედი უბედო ჩემზედა მიწყივ ავისა მქმნელია. კარგი რა მჭირდეს, გიკვირდეს, ავი რა საკვირველია! სხვადასხვა ჭირი ჩემზედა არ ახალია, ძველია”.
1172. თვალთათ, ვითა მარგალიტი გარდმოყარა ცრემლი ხშირი, ადგა ასე გულუშიშრად, ვეფხი იყო, ანუ გმირი, ლხინი ლხინად არად უჩნდა, მართ აგრევე ჭირად ჭირი. მთხოვა, გარე აჯიღითა მოიბურა ტანი, პირი.
1173. შევე საჭურჭლეს, რომელსა ფასი არ დადებოდა, თვალ-მარგალიტი ავიღე, რაც ოდენ ამეღებოდა, თითო და თითო თითოსა ქალაქსა ეფასებოდა, მივე, მას წელთა შევარტყი, შავგული ვისთვის კვდებოდა.
1174. ვარქვი: “ჩემო, განღა სადმე გეხმარების ესეგვარი”. მათ მონათა ხელთა მივეც იგი პირი, მზისა დარი. ცნა მეფემან, მოეგება; ჰკრეს ტაბლაკსა, გახდა ზარი; იგი მივა თავმოდრეკით წყნარი, არას მოუბარი.
1175. ზედა მოატყდა მჭვრეტელი, გახდა ზათქი და ზარები, ვერ იჭირვიდეს სარანგნი, მუნ იყო არსიწყნარები; იგი რა ნახა მეფემან, საროსა მსგავსი ნარები, გაკრთომით უთხრა: “ჰე, მზეო, აქა ვით მოიგვარები?”
1176. ვით მზემან, მისნი მჭვრეტელნი შექმნნა თვალისა მფახველად; მეფემან ბრძანა: “გამხადა ნახული მე უნახველად, ღმრთისაგან კიდე ვინმც იყო კაცი ამისად მსახველად! მართებს ამისსა მიჯნურსა, ხელი თუ რბოდეს, ახ, ველად!”
1177. გვერდსა დაისვა, ეუბნა ტკბილითა საუბარითა: “მითხარო, ვინ ხარ, ვისი ხარ, მოსრული ვისთა გვარითა?” მან არა გასცა პასუხი პირითა, მზისა დარითა; თავმოდრეკილი დაღრეჯით ქვე ზის ცნობითა წყნარითა.
1178. არ ისმენდა მეფისასა, რასა გინდა უბრძანებდა, სხვაგან იყო გული მისი, სხვასა რასმე იგონებდა; ვარდი ერთგან შეეწება, მარგალიტსა არ აღებდა, მჭვრეტნი მისნი გააკვირვნა, რასა -მცა ვინ იაზრებდა!
1179. მეფე ბრძანებს: “რა შევიგნათ, გული ჩვენი რათ იხსნების? ამა ორთა კიდეგანთა აზრი არა არ იქმნების: ან ვისიმე მიჯნურია, საყვარელი ეგონების, მისგან კიდე არვისად სცალს, ვეღარცა ვის ეუბნების.
1180. ანუ არის ბრძენი ვინმე, მაღალი და მაღლად მხედი, არცა ლხინი ლხინად უჩანს, არცა ჭირი ზედაზედი; ვით ზღაპარი, ასრე ესმის უბედობა, თუნდა ბედი, სხვაგან არის, სხვაგან ფრინავს, გონება უც ვითა ტრედი.
