ვეფხისტყაოსანი, 1966 წ.
884. “საყვარელმან საყვარელი ვით არ ნახოს, ვით გაწიროს! მისკე მივალ მხიარული, მერმე იგი ჩემ კერძ იროს, მივეგებვი, მომეგებოს, ამიტირდეს, ამატიროს. ჰკითხე ასთა, ქმენ გულისა, რა გინდ ვინ გივაზიროს!
885. “მართ გარდაწყვეტით იცოდი, გეტყვი მართალსა პირასა: სიკვდილი მახლავს, დამეხსენ, ხანსაღა დავჰყოფ მცირასა: არ ცოცხალ ვიყო, რას მაქმნევ? რა დავრჩე, ხელსა მხდი რასა? დამშლიან ჩემნი კავშირნი, შევჰრთვივარ სულთა სირასა.
886. “რა სთქვი, რას იტყვი, არ მესმის, არცა მცალს სმენად ამისად, სიკვდილი მახლავს ხელ-ქმნილსა, სიცოცხლე არის წამისად; აწ გამიარმდა სიცოცხლე მეტად ყოვლისა ჟამისად, მუნ მეცა მივალ, ცრემლისა მიწად სად გამდის ლამი, სად.
887. “ბრძენი? ვინ ბრძენი, რა ბრძენი? ხელი ვითა იქმს ბრძნობასა? ეგ საუბარი მაშინ ხამს, თუ-მცაღა ვიყო ცნობასა; ვარდი ვერ არის უმზეოდ; იყოს, დაიწყებს ჭნობასა; მაწყენ, დამეხსენ, არა მცალს, არცაღა ვახლავ თმობასა”.
888. კვლა ეუბნების ავთანდილ სიტყვითა მრავალ-ფერითა, ეტყვის: “ თუ მოჰკვდე, გერგების სიტყვითა რა ოხერითა? ნუ იქმ, არა სჯობს საქმითა, ნუ ხარ თავისა მტერითა!” ვერ წაიყვანა, ვერა ქმნა სიტყვითა ვერა-ვერითა.
889. მერმე უთხრა: “აჰა, რათგან არ მომისმენ არას, არა, აღარ გაწყენს ენა ჩემი, აქამდისცა ცუდად მცთარა; თუ სიკვდილი გიჯობს, მოკვე, ვარდი დაჭნეს, და-მცა-მჭნარა! ერთსა რასმე გეაჯები, მიყავ!” — ცრემლი ამდუღარა.
890. “სადა ინდონი ბროლ-ვარდსა სარვენ გიშრისა სარითა, მას მოვეშორვე, წამოვე სიჩქარით, არ სიწყნარითა; ვერ დამიჭირა მეფემან მშობლურად საუბარითა, შენ არ შემიყრი, გამიყრი, აწ ჩემი ლხინი ვთქვა რითა?
891. “ნუ გამგზავნი გულ-მოკლულსა, ერთი მიყავ საწადელი, ერთხელ შეჯე, ცხენოსანი გნახო ჩემი სულთა მხდელი, ნუთუ მაშინ მოვიქარვო სევდა ესე აწინდელი; მე წავალ და შენ დაგაგდებ, იქმნას შენი საქადელი!”
892. ეხვეწებოდა: “შეჯეო”, აჯას ხვეწნითა არვებდა, იცოდა, რომე შეჯდომა კაეშანს მოაქარვებდა, ლერწმისა სარსა დასდრეკდა, გიშერსა დააკარვებდა. დაიმორჩილა, ეამა, არ ივაგლახა, არ ვებდა.
893. ცხადად უთხრა: “შევჯდებიო, მომიყვანე ცხენი წინა”. მან მოჰგვარა, წყნარად შესვა, არ სიჩქარით ააქშინა; მინდორთაკე წაიყვანა, ტანი მჭევრი აძრვევინა, ხანი წავლეს, სიარულმან მოჯობება დააჩინა.
894. შეაქცევს და ეუბნების საუბართა შვენიერთა, მისთვის სძრვიდა სასაუბროდ მათ ბაგეთა ძოწის-ფერთა, მისი სმენა გააყმობდა მსმენელისა ყურთა ბერთა; მოიშორვა კაეშანი, დათმობავე შეაერთა.
895. რა შეატყვა მოჯობება მან, სევდისა მუფარახმან, გაანათლა პირი-ვარდი სიხარულმან დაუსახმან, ცნობიერთა დასტაქარმან, უცნობოთა ოხრვა-ახმან; ცნობიერი სიტყვა უთხრა უცნობოსა რასმე მზრახმან.
896. შე-რასმე-ჰყვეს საუბარსა, სიტყვა ჰკადრა არ-მალული: “ერთსა რასმე მოგახსენებ, გამიცხადე დაფარული: ეგე სამხრე მისეული, შენ გაჩნია ვისგან წყლული, რაგვარ გიყვარს, რაგვარ გიღირს? თქვი, დავიღო მერმე სული”—
897. მან უთხრა: “სახე რა გითხრა მის უსახოსა სახისა! ესეა ჩემი სიცოცხლე, ჩემი მომცემი ახისა, მჯობი ყოვლისა სოფლისა, წყლისა, მიწისა და ხისა; არ - სასმენლისა მოსმენა არს უმჟავესი წმახისა”.
898. ავთანდილ უთხრა: “ვლამოდი მართ მაგისისა თქმევასა; აწ რათგან გითქვამს, პასუხსა გკადრებ და ნუ მეჭვ თნევასა: სჯობს ასმათისა არ-ლევა მაგა სამხრის არ- ლევასა, ამად არ გიქებ საქმისა უარესისა რჩევასა.
899. “სამხრე გაბია ოქროსა, ოქრომჭედლისა დნობილი, უასაკო და უსულო, არ სიტყვიერი, ცნობილი; აღარად გინდა ასმათი, — ნახე მათალი ბრჭობილი! — პირველ, გლახ, მისი ნაჭვრეტი, თვით მერმე შენი დობილი,
900. “თქვენს შუა მქმნელი საქმისა, შენგან ნახმობი დობისა, თქვენი შემყრელი მსახური, შენგან ღირს-ქმნილი ხმობისა, მისი გამზრდელი, გაზრდილი, მისთვის მიხდილი ცნობისა, გლახ, დაგიგდია, არ ჰნახავ, შაბაშ მართლისა ბრჭობისა!”
901. მან უბრძანა: “რაცა გითქვამს, უმართლე ხარ მეტის-მეტად: საბრალოა ასმათ მისად მგონებლად და ჩემად მჭვრეტად; მე სიცოცხლე არ მეგონა, შენ მომესწარ ცეცხლთა შრეტად, რათგან დავრჩი, გვალე, ვნახოთ, თუცავე ვარ ჯერთცა რეტად”.
902. დაჰმორჩილდა. გაემართნეს ავთანდილ და ამირბარი. ვერ მიგია ქება მათი, ვერა ქება საქებარი: კბილნი — ვითა მარგალიტნი, ბაგე — ვარდი ნაპობარი. გველსა ხვრელით ამოიყვანს ენა ტკბილად მოუბარი.
903. ამას ეტყვის: “შენთვის დავსდებ გონებასა, სულსა, გულსა, მაგრა შენცა ნუ აგრე ხარ, ნუ იწყლულებ ახლად წყლულსა; არას გარგებს სწავლებული, თუ არა იქმ ბრძენთა თქმულსა: არ იხმარებ, რას ხელსა ჰხდი საუნჯესა დაფარულსა?
