ჩანართი და დანართები ტექსტები ვეფხისტყაოსნისა, 1948 წ.
621. სიკვდილსა მივჰყავ სადგომლად, მან აღარ მამცა დროება, მოვიდეს სულის წამღებნი, მართ ჩემზე შექნეს გროება, ორბი რომ მოვჰკალ, ისრის პირს თუ როგორ მარჯვე ზრო ება, აწ საკაცე და ტაგრუცი ჩემზდა იაზროება.
622. ნუ ვის გგონია, ჩემებრივ სხვა ყოფილიყოს შვებითა; სოფლის წესია, ბოლო-ჟამ ყოვლს კაცსა შეგვიქს ვნებათა, სულნი მსორდების გვამთაგან და ხორცნი დავიდნებითა, ცეცხლი, წყალი და აერი, მიწა მიწას ტვირთ-დებითა.
623. თავზედა თმანო, აფოლხვდით, ვინ ყორნის ფრთეებრ ბზინევდით; წარბნო, დასცვივდით ხშირ-ხშირნო, ვინ მშვილდებრ უკუ-ხრილევდით, დაბნელდით, თვალნო მელნისავ, მოთქმის რუს მოადინევდით, ღაწვნო, ვინ ვარდებრ ჰყვაოდით, აწ ვეღარ ისრევ მინევდით.
624. ძოწნო და იავ, გალურჯდი, შიგ მარგალიტთა ღელვანო; უკუგრეხილნო ულვაშნო, ხელთ ხლებით ჰქონდა ქელვანო; ყელსა და ყურსა შუქ-მკრთომსა, რისთვისა დაჰკრთით ელვანო? ვა მოგეშორვე, მინდორნო, ჩემ კერძ ნადირნო ველვანო.
625. მკლავნო რომელსა ადვილ გჩნდა მოხდომით მშვილდთა მოწევა; ხელნო გულზედა დააკრფდით, დაჭნი სათო და მოწევა; ზურგნო, ჟამთაგან მოხრილნო, შეიქმენ ვითა ხოწევა; ტანნო, ზარიფად ნაზარდო, მიწა გიწევს და მოწევა.
626. მუხლნო ვით გქონდა ცხენთ რბევა ან ავჟანდათა გრძელობა, უცხენოდ ვეფხვი შევიპყარ, არ გჩნდა დაჭირვის ძნელობა, თავს ვითარ ჭკუა ათხოვე, ან მას ვის სჭირდა ხელობა; მუხლნო წამექცნეს და თვალნი დაშრტა, ეხვია ძნელობა.
627. ჯაჭვნო რომელსა ვერ გტეხდა ისართ კვრა ანუ შუბები; ხრმალნო, მრავალჯერ აყენე მტერთა სისხლისა გუბები, ლახტმა, მუზარადს ნაცემმა, სისხლლით აავსის უბები, იარაღთა და ყმათაგან აწ მარტო მივალ სუბები.”
628. რად მოვსთვალო თავის ქება, იარაღთა ანუ ყმათა. ჩვენ გვნატრობდეს ქვეყანანი, სამთ ძმობილთა, ვითა ძმათა; მე და ფრიდონ მოუსმენდით ტარიელის სიტყვის თქმათა, აწ დავენთვთქამს შვი მიწა, ამოვიღეთ ვეღარ ხმათა.”
629. ვინ არ შესჯერდეს სოფელსა, იცით რომ სეიჯარებსა; თუ ყმა არ ისმენს, ჭაბუკი, სმენა ხომ მართებს ბერებსა; არვის დაგვინდობს, მიმნდოსთვის უფრო ძნელსა ქარსა ბერებსა, გულსა შეიპყრობს, მიიწვევს და თვალსა გააშტერებსა.
630. ხორცნი დაიხსნეს, მოგაკრფდეს, სულისა წამღებელები, ვის რომე ვერას მოჰპარვენ, არც არად უნდა მცველები, წვეულსა ვერვინ აბრუნებს, ვერც მოეწევა მშლელები, თუ ცვალონ დგომა წასვლაზედ, ჩვენც მივსეთ შეშამშლელები.
631. გებრალებოდე ყოველთა აწ სულთა ამოსვლისათვი, მამიგონებდე, შერმადინ, მე შენგნით წამოსვლისათვი, პირველ მტერთ შემაზარავი, აწ მიწას შთამოსვლისათვი, სადა არა მყავს შემცნენი, ანუ მწე გზაზე სლვისათვი.
632. შერმადინ ჩემო, თან-ზრდილო, გახსოვნს სად ვსძებნე ხელია? მაშინ შეგვედრე ქვეყანა, თავადად სენ გქმენ ცველია, აწ ჩემი წვრილთ ძეთა ეთვისე, იყავ მწვრთელ-მზრდელია, მამიგონებდე, მტიროდე, ადინე ცრემლი ცხელია.
633. გახსონს, როსტევან მიბრძანა ველთ სრვა ნადირთა ხოცოსა, რაც მხეცთა სისხლი მინდორთა ვასხვით, რისხვა ვსცით ოცისა, თორმეტნი ისრის მიმრთმევლად, მე შენ მყვი მარტომ ოცისა. მით არ მიშვილა, მეფე მყო, გულს სევდა ამამხოცისა.
634. შენცა მსწრებიხარ თან ხლებით, როს ორნივ ვიყვნით ცნობასა, ვით ვეკრძალოდი როსტევანს, ან ვით ვისმენდი თქმობასა; შენ ჩემგან ზრდილო, ყმად თქმულო, მე შენ გეტყოდი ძმობასა. აწ გაგიჩნდების ნამუსი, ვით ჰფერობს პატრონ-ყმობასა.
635. ტარიას ძებნად მოვლახე ქვეყნისა სიგრძე-განეია; ქვაბს ვპოვე ასმათ, მიმოწმე, სოფლის მახესა განება. ცრემლი დავჰსწყვიტე, მეგონა, სოფელმან თავი განება, აწ მივჰყავ ძალად უნებლივ, მათ აღარ მიყვეს განება.
636. მოდით მოყვასნო, მტიროდით ცრემლ-დენით, მოთქმა-ზარებით, პირ-ხოჭით, თმა-წვერ-დაგლეჯით, სიტყვა-თქმა შესაზარებით; უკუღმა ბრუნავს სოფელი, მე მექმნა აბეზარებით, ვერა მარგეს რა მოყვასთა, ვერ ჯადვარ ვერ ფაზარებით.
637. “ფრიდონ გნახე, მაშინ გიცან ოდეს მინდორს ნადირობდი, ალყა გარე სემოგეკრა, სპათ ნადირთ სრვას მიუთხრობდი, ორბის მოკლა მოგეწონა, სხვათ შენ ჩემთან მოუსწრობდი, ალყა შალე, მოგეწონე, შეყრისათვის მწვე ხარობდი.
638. დამხვდი კარგა ბევრი მამეც, გამისტუმრე ტყვის საძებრად; შენით წაველ, ფატმან ვპოვე, მის მტერს ვექმენ, ცან, უძებრად; მან მიანბო ტყვის ამბავი, ძმას დავშრიტე ცეცხლი მგზებრად, შევჰკრბით სამნივ ქვეყანანი, დავაშვენეთ მთვარე მზებრად.”
639. რაცა ვქენით ყველა იცი ჩვენ ვლეთ, შენ ტახტს დაემყარე; აწ მტიროდი, სულნი ხორცთა გავეყარე; ბოდიშსა და სალამს მოგთხოვ, მით სიკვდილსა წავეყარე, ეულს პატრონს, უმკვიდროსა მე წაუველ, ავეყარე.
640. ოდეს ტარიელ დამარხო, მიტირე მეც თავს ცემითა, თინათინს შუქთა ელვანი ჯავარ-ციმციმის ცემითა, ორნივ გავშორდით ნივთთაგან, ვიქნბით დანაცემითა, აღარად უნდით, გავშორდით სოფლისა მიც-მიცემითა.
