ვეფხისტყაოსანი, 1890 წ.
276. ყმამან უთხრა: “რას მენუკვი, არა ვიცი, გამიცხადე; კაცი ჩემად სამსახურად უღმრთოდ მემცა ვით დავბადე? ღმერთსა ჩემი უბედობა უნდა, მემცა რას ვეცადე! განაღამცა გავნადირდი, თავი ასრე გავიხადე”.
277. ქალმან კვლავ ჰკადრა: “გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, მოგყვეს თავისა ნებითა, იგი გეახლოს, ილხენდე მისითა შემეცნებითა, – ჰფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, არ სავნებლისა ვნებითა”.
278. მან უბრძანა: “თუ მიჩვენებ, ვჰნახავ, დიდად გავიხარებ, სიყვარულმან მისმან, ვისთვის ხელი მინდორს თავსა ვარებ! არას ვუზამ უგემურსა, არა ოდეს გავამწარებ; რაცა ჩემგან ეამების, ვაამებ და შევიყვარებ”.
279. ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად; არ ეწყინაო, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად; ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად; იგი რა ნახა ტარიელ, სთქვა მზისა დასაგვანებლად.
280. გამოეგება ტარიელ, ჰმართებს ორთავე მზე დარად, ანუ ცით მთვარე, უღრუბლოდ შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად, რომე მათთანა ალვისა ხეცა ვარგიყოს ხედ არად, – ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვსთქვა მე და რად!
281. მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დაჰრიდეს, ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს; ყელი ყელსა გადააჭვდეს, ერთმანერთსა აუტირდეს, ქარვად შექმნეს იაგუნდნი მათნი, თუმცა ლალად ღირდეს.
282. მობრუნდეს, ყმამან ავთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა; ერთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა; ასმათი სულსა უღებდა, სიტყვითა საკვირველითა: “თავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ მზესა თქვენითა ბნელითა”.
283. ტარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ დაზრული; ყმასა უთხრა: “მესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული, ვინ ხარ, ანუ სით მოსულხარ, სადაური, სით მოსრული? მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული”.
284. ავთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია: “ლომო და გმირო ტარიელ, ვის თავი გინაზებია: მე ვარ არაბი, არაბეთს არს ჩემი დარბაზებია, მიჯნურობითა დამწვარვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია.
285. “მე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია; თვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავ-მაგრებია. თუცა არ მიცნობ, გიჰნახავ, თავი ვით გიაზრებია: გახსოვსცა, ოდეს დაჰხოცე მონები მკლავ-მაგრებია?
286. “შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, პატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით: გიხმეთ, არ მოხველ, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით, შენ ველნი წითლად შეჰღებენ სრულად სისხლისა მიდენით.
287. “ყველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. მეფე შესსჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ; ვითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ; ამან უფრო დაგვაშმაგა, თავი სრულად გავშეთეთ.
288. “ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია. მოგჰნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია; ვერ ნახეს შენი მჰნახავი ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; აწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია.
289. მიბრძანა: "მიცან ამბავი მის ყმისა წარხდომილისა, მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა". სამ-წლამდინ მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა; არ გიკვირს, გავსძელ ვერ ჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?
290. აქანამდის მჰნახავიცა კაცი შენი არ მეჰნახა; ქურდნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა; მათრახითა ჩამოგეგდო ერთი, მკვდართა დაგესახა; მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულ-მობრძავი სამე გლახ-ა”.
291. ტარიელსცა გაეხსენა ომი მათი მაშინდელი, იტყვის:“მახსოვს ეგე საქმე, თუმცა არის ადრინდელი; ერთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი; მით ვტიროდი, მომეგონა მე გლახ ჩემი წამწყმედელი.
292. რას მაქნევდით, რა გინდოდა, ერთმანერთსა რითა ვჰგვანდით? თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით. რა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით, აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა მიიტანდით.
293. მოვიხედე, მომეწია, რა პატრონი შენი ვნახე, ხელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე, თვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შევუზრახე; ჩემი ცხენი უჩინოს ჰგავს, სხვასამცა რას დავასახე!
294. კაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება, მას გავექცევი ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება; მათ თურქთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება, ავად ჰშვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება.
295. “აწ ვაშად მოხველ, მეამა ნახვა შენისა პირისა, ტანად სარო და პირად მზე, მამაცად მზგავსი გმირისა, გარჯილხარ, მაგრა არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა. ძნელია პოვნა კაცისა ღმრთივ ზეცით განაწირისა”.
